|
*Dokuz dalda OSCAR adayı “Cleopatra”yla Elizabeth Taylor ve Richard Burton OSCAR adaylığına ulaşamadığı gibi, film yönetmen dalında da OSCAR adaylığı elde edememişti.
*44 milyon dolara malolan “Cleopatra”nın Kuzey Amerika (ABD-Kanada) harici küresel sinema hasılatı yedi yılda (1963-69 arasında) 14 milyon dolarda kaldı.
*1917’nin “Cleopatra”sından ne yazık ki geriye pek bir şey kalmadı.
Haziran 1963’teki New York’taki galasından itibaren, o dönemde 44 milyon dolara malolan “Cleopatra”nın (20th Century Fox filmi) masraflarını çıkaramayacağı anlaşılmıştı…Filmin Kuzey Amerika (ABD-Kanada) sinema hasılatı 57 milyon 777 bin dolara ulaştı…Kuzey Amerika hasılatının bugünkü karşılığı: 534 milyon dolar…
“Cleopatra”nın, Kuzey Amerika haricindeki küresel sinema hasılatı Ocak 1970’te sadece 14 milyon dolardı…Yani film kelimenin tam anlamıyla batmıştı.
Mart 1966’da Türkiye sinemalarına ulaşacak olan “Cleopatra”dan Mısır Kraliçesi rolündeki Elizabeth Taylor (1932-2011) 1 milyon dolar ücret ve hasılattan yüzde 10 pay alırken, Julius Caesar rolündeki Rex Harrison (1908-1990) 300 bin dolar ve Mark Antony rolündeki Richard Burton (1925-1984) 250 bin dolar ücretle yetinmişti.
“Cleopatra”, yılın en iyi görüntü yönetmeni, sanat yönetmeni, giysi tasarımı ve görüntü efektleri dallarında dört OSCAR ödülü kazanırken, yılın en iyi filmi, erkek oyuncusu (Rex Harrison), özgün müziği, sesi ve kurgusu dallarındaysa OSCAR ödülüne adaylık elde edecekti… Yönetmen dalında OSCAR adaylığı elde edemeyen filmi, Joseph L. Mankiewicz (1909-1993) , Rouben Mamoulian (1897-1987) ve Darryl F. Zanuck (1902-1979) birlikte yönetmişti.
Beyazperdede ve televizyonda Cleopatra 1899’dan bugüne 134 kez çeşitli oyuncularla canlandırıldı…Bunlar arasında, Vivien Leigh (“Caesar and Cleopatra-Nil Melikesi”;1945’te) , Sophia Loren ( “Due notti con Cleopatra-Two Nights with Cleopatra-Cleopatra’yla İki Gece”; 1954’te), Elizabeth Thompson (“Bewitched: Samantha’s Caesar Salad-Tatlı Cadı: Samantha’nın Sezar Salatası”; 1969’da) , Monica Bellucci (“Astérix & Obélix: Mission Cléopâtre-Asteriks ve Oburiks: Görevimiz Kleopatra” ; 2002’de) ve Judi Dench de ( “National Theatre Live-50 Years on Stage”; 2013’te) bulunuyor.
Macaristan doğumlu William Fox tarafından New York Broadway’deki küçük bir sinema salonu olarak doğan Fox Şirketi baş rolünde Theda Bara’nın (1885-1955) olduğu ve 12 Ocak 1915’te gösterime sunulan “A Fool There Was” (Fox Film Corporation Yapımı; 67 dakika) ile ilk hasılat rekortmenine imza atmıştı…
Bu filmin (“A Fool There Was”) çekimlerinde haftada 150 dolar kazanan ve Vampir’i canlandıran Theda Bara, Rudyard Kipling’in “The Vampire” adlı şiirine ve bu şiiri New York, Broadway sahnesine taşıyan Porter Emerson Browne’un 1909 tarihli oyunundan beyazperdeye uyarlanan “A Fool There Was”la erkek seyircilerin bir numaralı arzu kaynağı ve dönemin süperstarı olmuştu…Theda Bara, beyazperdede bedenini cüretkarca sergilemesiyle dünya çapında üne kavuşacaktı…
Bugün kayıp film olan 1917’nin “Cleopatra”sıysa (Fox Film Corporation Yapımı; 125 dakika) 500 bin dolara malolmuş ve baş roldeki Theda Bara haftada dört bin dolar ücret almıştı…
Theda Bara’nın 1917’de gösterime sunulan bir diğer filmi de Alexandre Dumas fils uyarlaması “Camille-Kamelyalı Kadın” (Fox Film Corporation Yapımı; 60 dakika ) olmuştu.
Kızılderililerin trene verdiği adı taşıyan “The Iron Horse-Demir At” adlı Western (yönetmen: John Ford; 1924) Fox Film Şirketi’nin en iddialı filmlerinden biri olmuştu…1920’lerin sonlarında ABD’de bir haftada 120 milyon bilet kesilmekteydi; halkın tek eğlencesi sinema haline gelmişti… Fox Şirketi 1929’da 51 yabancı ülkeye film temin etmekteydi.
Özen Film’den Mehmet Soyarslan’ın “Cleopatra” (1963) filmi değerlendirmeleri şöyle:
Film dağıtımcıları bir filmin seyirciden ne kadar ilgi görebileceğini tahmin etmek için bir soru sorarlar kendilerine: “Seyirci bu filme neden gitsin?” Sonra verdikleri cevabı değerlendirmeye çalışırlar. Örneğin, eğer bir filmin hem oyuncuları, hem yönetmeni ünlü ise o filmi tüm sinemalar göstermek ister. Eser ünlü bir romandan ise rağbet artar, yapımcı firma prestijli ve zengin bir firma ise daha da artar, hele yüksek bütçeli pahalı bir yapımsa ve de tüm bunlar reklam ve promosyon yolu ile çok iyi tanıtılmışsa, artık o filmin girdiği sinemalarda çok yüksek bir seyirci adedi ile başlangıç yapması kaçınılmazdır…Ama iyi bir başlangıç her zaman başarı getirmiyor. Bazen yapımcılar bu formüle çok güvenip hata da yapabiliyorlar.
Örneğin 1960 yılında 20th Centruy Fox, ünlü “Cleopatra” filmini bu tarz bir formüle güvenip, çekmeye başlıyor. Yönetmenliğini Joseph L. Mankiewicz’in üstlendiği filmde, Elizabeth Taylor Cleopatra’yı; Richard Burton Markus Antonius’u ve Rex Harrison da Julius Caesar’ı canlandırıyordu. Filmin çekimleri İngiltere’de başlıyor. Aksiliklerin bir türlü arkasının kesilmediği bu filmde, Elizabeth Taylor o ana kadar sinema tarihinde bir oyuncuya ödenen en yüksek ücreti alıyor. Bir milyon dolar artı hasılattan %10… Çekimler iklim nedenlerinden İtalya’ya taşınmak zorunda kalıyor. Bu film için 26 bin kostüm yaptırılıyor, inanılmaz setler inşaa ediliyor ve o dönemin en pahalı filmi olma rekoru kırılıyor. Tam 44 milyon dolara mal oluyor “Cleopatra”. Yazılanlara göre, Elizabeth Taylor’un İtalya’ya gelişi de çok görkemli olmuş; bakın neler getirmiş bu güzel yıldız beraberinde: bir koca (Eddie Fisher), üç çocuk, beş köpek, iki kedi, bir sürü sekreter, düzinelerle hizmetçi ve set yakınlarındaki 14 odalı bir malikaneye yerleşmiş…Bir süre sonra Richard Burton ve Elizabeth Taylor arasında duygusal bir yakınlaşma başlamış. Dünyanın en büyük aşk hikayelerinden birinin tekrar canlandırılmasını üstlenen iki oyuncunun aşkı da tüm dünyada günün konusu olmuş…Sonrası çok ilginç... En büyük kadro; herkesin önem verdiği bir öykü, bu kadar yüksek yapım masrafı, basın desteği ile üç yıl aradan sonra Haziran 1963’te vizyona giren film o kadar kötü gidiyor ki sinema tarihinin en çok para kaybettiren filmi oluyor.
Amerika ziyaretimde bir 20th Century Fox mensubunun anlattıkları beni çok şaşırtmıştı: Gidenleriniz bilir; Los Angeles’da Beverly Hills semtinde, Avenue of the Stars (Yıldızlar Caddesi) adında Pico Bulvarı ile Santa Monica caddesini birleştiren, yaklaşık iki kilometre uzunluğunda, üzerinde Century Plaza Otelinin, Ronald Reagan’ın çalışma dairesinin yer aldığı Hyatt Regency Oteli’nin, iki alışveriş merkezinin, birçok gökdelenin bulunduğu, dört geliş dört gidişli muazzam bir cadde uzanır. Hatta “Die Hard” filminin çekildiği ünlü bina da bu caddededir. Caddenin sonunda Fox stüdyoları başlar. İşte bu cadde ve binaların bulunduğu tüm bu arazi bir zamanlar 20th Century Fox’un malıymış ve “Cleopatra” filminin zararlarını kapatmak için satılmak zorunda kalmış.
|
